Thánh Địa Mỹ Sơn Là Di Sản Gì

Thánh Địa Mỹ Sơn là một trong những di sản văn hóa quan trọng nhất của Việt Nam, gắn liền với văn hóa Chăm Pa cổ đại. Đây là nơi lưu giữ những giá trị lịch sử, tôn giáo và kiến trúc của một nền văn minh phát triển mạnh mẽ trong hàng thế kỷ. Hãy cùng Premier Village Đà Nẵng khám phá những điểm độc đáo về lịch sử, kiến trúc và văn hóa tại khu di tích nổi tiếng này qua bài viết sau.

Kinh nghiệm đi Thánh Địa Mỹ Sơn cần lưu ý gì?

Dù là điểm du lịch được ghé thăm nhiều hàng năm thế nhưng không phải thời điểm nào cũng lý tưởng để khám phá trọn vẹn Thánh Địa Mỹ Sơn hoặc các địa điểm tâm linh khác như chùa Linh Ứng Đà Nẵng. Dưới đây Premier Village sẽ chia sẻ một số kinh nghiệm bổ ích để bạn dễ dàng lên kế hoạch cho chuyến đi của mình:

Ngoài ra, thành phố biển cũng ẩn chứa nhiều địa điểm nổi tiếng khác chờ bạn khám phá. Một trong những thông tin được quan tâm hàng đầu như cầu Rồng Đà Nẵng lịch phun nước và lửa, thời gian cầu sông Hàn xoay mấy giờ,…

Thánh Địa Mỹ Sơn không chỉ là một điểm tham quan hấp dẫn mà còn là một minh chứng lịch sử quan trọng về nền văn minh Chăm Pa cổ đại. Từ kiến trúc đền tháp độc đáo, các lễ hội văn hóa đặc sắc cho đến con đường cổ dẫn vào di tích, mọi thứ tại đây đều mang trong mình giá trị sâu sắc. Nếu bạn đang lên kế hoạch cho chuyến du lịch thì đừng quên dừng chân tại Premier Resort Đà Nẵng để tận hưởng trọn vẹn nhất nhé.

Thánh địa Mỹ Sơn tọa lạc trong một thung lũng kín có địa thế núi non hùng vĩ, thâm nghiêm. Nơi đây với hơn 70 công trình kiến trúc đền tháp của nền văn minh Chămpa được kết tinh trong những di chứng vật chất trường tồn, chứa đựng những giá trị về lịch sử, văn hóa, kiến trúc, nghệ thuật được tạo lập trong một thời gian dài suốt 9 thế kỷ (từ thế kỷ thứ IV đến thế kỷ XIII), được đánh giá ngang hàng với các di tích nổi tiếng trong khu vực Đông Nam Á như Ăngko, Pangan, Bôrôbudua.

Kazik (Kazimerz – Kwiatkowski) – Kiến trúc sư tài ba nhiều năm gắn bó với Mỹ Sơn đã thốt lên “Người Chămpa cổ đã gửi tâm linh vào đất đá, và đã biết dựa vào thiên nhiên để làm nên một Mỹ Sơn tráng lệ - thâm nghiêm – hùng vĩ. Đây là một bảo tàng kiến trúc điêu khắc nghệ thuật vô giá của nhân loại mà sẽ còn lâu chúng ta mới hiểu hết”.

Trước những giá trị nổi bật toàn cầu của một khu di sản văn hóa cần phải được bảo vệ vì lợi ích của cả nhân loại. Ngày 4/12/1999, tại thành phố Marrkesk – Nước cộng hòa Marocco, khu di tích Mỹ Sơn được ghi danh vào danh sách di sản văn hóa thế giới của UNESSCO.

Thời gian và chiến tranh đã tàn phá di tích nặng nề. Nhưng những gì còn lại ở Mỹ Sơn vẫn đóng một vai trò cực kỳ quan trọng trong di sản lịch sử văn hóa kiến trúc nghệ thuật thế giới.

Trong số các dạng kiến trúc tháp Chăm, kiến trúc dạng quần thể thánh địa Mỹ Sơn là độc đáo và hiếm có. Được bố trí theo cụm, từ hai hoặc nhiều tháp. Có tường bao, sân, đường đi nối các tháp với nhau. Mỗi tháp có mỗi chức năng riêng. Tập trung thành từng nhóm, trong đó có đền thờ chính nằm ở giữa, mỗi nhóm đều được bao quanh bởi những bức tường khá dày cũng bằng gạch. Cửa chính của tháp chính phần lớn quay về hướng Đông (hướng về thần linh). Một vài tháp lớn chính có thêm cửa hướng Tây. Trước mặt đền thờ chính (KaLan) là một tháp cổng (Gopura) với cấu trúc nhỏ của hai cửa thông nhau: một cửa về hướng Đông, một cửa hướng vào đền chính, tiếp với tháp cổng thường là căn nhà dài (Mandapa) có mái lợp ngói, bên trong rộng rãi vốn là nơi đón khách hành hương và tiếp nhận lễ vật cũng như cử hành cách vũ điệu trong lễ cũng hiến cho thần linh.

Với quá trình xây dựng liên tục suốt từ thế kỷ IV cho đến giữa thế kỷ XIII, các đền tháp ở Mỹ Sơn là những công trình kiến trúc chính thống của quốc gia và đều do các đời vua trị vì xây dựng, vì vậy có thể nói rằng đền tháp là nơi tập trung những gì tiêu biểu nhất, tinh hoa nhất điển hình cho nền kiến trúc nghệ thuật đương thời với những dạng thể kiến trúc độc đáo. Hầu hết các phong cách kiến trúc đền tháp Chăm đều có mặt ở Mỹ Sơn và chính bản thân các đền tháp ở Mỹ Sơn lại tạo nên những tiêu chí cơ bản cho việc nhận diện phong cách kiến trúc nghệ thuật Chăm.

Nằm cách thành phố Đà Nẵng tầm gần 70 cây số, thuộc địa phận xã Duy Phú, huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam, Thánh địa Mỹ Sơn hiện ra với một quần thể kiến trúc gồm nhiều đền đài Chămpa cùng kiến trúc vô cùng độc đáo. Bị quên lãng trong một thời gian dài lên đến hàng thế kỷ, phải đến năm 1885 nơi đây mới được phát hiện và vào năm 1999 nơi này đã được UNESCO lựa chọn là di sản thế giới như một minh chứng duy nhất về nền văn minh châu Á đã bị biến mất. Nếu bạn là du khách thích khám phá và tìm hiểu nền văn hóa cổ xưa thì đây là một địa điểm đáng để bạn khám phá.

Xem thêm: 18 địa điểm du lịch Hội An nhất định không thể bỏ qua

Giá vé tham quan Thánh Địa Mỹ Sơn

Nếu bạn đến đúng vào dịp lễ hội diễn ra tại Thánh Địa Mỹ Sơn thì chuyến đi sẽ trở nên thích thú và trọn vẹn hơn nhiều. Bạn sẽ được chứng kiến mở đầu lễ hội là những chức sắc tôn giáo người Chăm thực hiện những nghi lễ cúng cầu an ngay tại tháp theo tập tục được truyền lại từ trước tới nay. Nhiều nghi thức truyền thống khác được lần lượt diễn ra như lễ phục, kiệu rước, rước nước và Katê,… chưa hết còn rất nhiều những màn giao lưu văn nghệ, trình diễn nhạc cụ dân tộc Chăm, những màn múa Chăm của các nghệ sỹ uyển chuyển và điêu luyện,… Lễ hội là dịp để những người dân bản địa và những du khách đến tham quan trong và ngoài nước thêm những hiểu biết về nơi đây cũng như góp phần duy trì và bảo vệ những giá trị nghệ thuật thuần túy của nền văn hóa Chăm xưa.

Kiến Trúc in dấu đậm nét tại Mỹ Sơn

Những kiến trúc nghệ thuật, điêu khắc tinh xảo còn in dấu đậm nét tại Mỹ Sơn (Ảnh: Sưu tầm)

Nơi đây là một quần thể với hơn 70 ngôi đền tháp mang nhiều phong cách kiến trúc điêu khắc tiêu biểu cho từng giai đoạn lịch sử của vương quốc Champa. Phong cách kiến trúc ở đây được chia làm 6 loại: phong cách cổ, Hòa Lai, Đồng Dương, Mỹ Sơn, PoNagar và phong cách của người dân Bình Định. Hầu hết các công trình kiến trúc, tác phẩm điêu khắc tại Mỹ Sơn đều chịu ảnh hưởng của Ấn Độ giáo.

“..Điểm nổi bật của nghệ thuật điêu khắc Chăm là thể hiện sức sống mãnh liệt của con người với nội tâm lúc bay bổng sảng khoái, lúc trầm tĩnh ưu tư, lúc lại trăn trở day dứt”(Ảnh sưu tầm)

Kỹ thuật điêu khắc trên gạch của người Chăm rất ít xuất hiện trong các nghệ thuật khác ở khu vực khác. Các tháp đều có hình chóp, biểu tượng của đỉnh Meru thần thánh, nơi cư ngụ của các vị thần Hindu. Cổng tháp thường quay về phía Đông để nhận ánh sáng măt trời. Tường bên ngoài tháp thường trang trí hoa văn lá cuốn hình chữ S nối liền nhau. Các vật trang trí là tượng điêu khắc bằng sa thạch hình Makara (con thú thần thoại có nanh nhọn và vòi dài), hình vũ nữ Apsara, sư tử, voi, chim thần Garuda, tượng người cầu nguyện. Chúng được xếp khít với nhau và đến ngày nay vẫn chưa có công trình nghiên cứu nào xác định được chất kết dính, hình người, hình thù lên tháp. Điểm nổi bật của nghệ thuật điêu khắc Chăm là thể hiện sức sống mãnh liệt của con người với nội tâm lúc bay bổng sảng khoái, lúc trầm tĩnh ưu tư, lúc lại trăn trở day dứt. Mỗi một giai đoạn lịch sử đều mang dấu ấn riêng với những đường nét kiến trúc khác biệt. Thánh Địa Mỹ Sơn Quảng Nam không chỉ cho thấy kiệt tác ghi dấu của một nền kiến trúc Champa mà còn của cả nền văn hóa khu vực Đông Nam Á.

Ngôi đền tại Mỹ Sơn được xây dựng bằng những vật liệu rất bền vững, còn tồn tại đến ngày nay (Ảnh sưu tầm)

Tổng thể thánh địa: gồm hai ngọn đồi, đối diện nhau theo hướng Đông – Tây và ngay tại ngã tư của một con suối, các nhánh suối đã trở thành ranh giới tự nhiên chia nơi đây thành bốn khu vực A, B, C, D. Cách chia này hợp với yếu tố phong thủy lại vừa tránh được tình trạng xé lẻ các tổng thể kiến trúc. Trung tâm Thánh địa là một tháp chính (Kalan) và nhiều tháp phụ nhỏ bao bọc xung quanh. Tháp chính có hai cửa theo hướng đông tây, mỗi cửa có 8 bậc cấp để đi lên và các vòm cuốn. Trên mỗi vòm cuốn là một hình tháp thu nhỏ, theo những tài liệu để lại thì đây là ngôi tháp cao nhất trong các tháp thánh địa ở Mỹ Sơn với chiều cao 24m, đáy tháp hình vuông, mỗi cạnh dài 10m. Trong tháp thờ một bộ Linga – Yoni lớn ( nay chỉ còn một bệ đá Yoni). Phần trên tháp có 3 tầng, các tầng nhỏ dần lại và trên cùng là đỉnh tháp bằng sa thạch. Ở mỗi tầng đều có cửa giả, có hình người đứng dưới vòm cuốn. Hai cửa giả hai bên là hai vòm cuốn chồng lên nhau, trang trí hoa văn rất tinh xảo.

Nơi đây thu hút rất nhiều du khách trong và ngoài nước đến tham quan(Ảnh sưu tầm)

Thời gian và chiến tranh đã tàn phá di tích nặng nè. Nhưng những gì còn lại ở nơi đây vẫn là vẻ đẹp huyền bí, kiến trúc độc đáo mang nét riêng biệt của người Champa. Chính điều này mà đã thu hút sự tò mò của du khách trong và ngoài nước tới đây tham quan và khám phá. Trẻ em nhỏ hơn 15 tuổi miễn phí vé tham quan (bao gồm phí đi xe điện đến di tích và xem biểu diễn văn nghệ). Những hướng dẫn viên bản địa là người ở đây rất thân thiện, nhiệt tình và hiếu khách. Họ có lòng tự hào dân tộc nên những thông tin họ cung cấp cho bạn sẽ rất khác với việc bạn đi với một hướng dẫn viên theo đoàn.

Vũ điệu Chăm uyển chuyển, nhẹ nhàng tại Mỹ Sơn  (Ảnh sưu tầm)

Thánh địa Mỹ Sơn không chỉ mang đậm nét kiến trúc riêng biệt mà nơi đây còn mang đậm nét văn hóa của người Chăm với những vũ điệu Chăm nhẹ nhàng, uyển chuyển. Độc đáo với những vũ điệu dâng lễ chính là điệu múa thiêng hướng vọng thần linh ở các ngôi đền tháp. Du khách sẽ thấy những cô nàng vũ nữ Chăm thường đội trên đầu cây nến, nước, hoa trái, trầu cau để dâng mừng trông thật sống động. Hay điệu múa Apsara là điệu múa dành cho sân khấu. Sự uyển chuyển, mượt mà ca ngợi vẻ đẹp, những đường cong tuyệt mỹ mà tạo hóa đã ban tặng cho các người đẹp dễ dàng đi vào lòng du khách khi tới Mỹ Sơn. Ngoài ra nơi đây còn có nhiều hoạt động nghệ thuật đặc sắc như nghệ thuật diễn xướng dân gian, điệu múa cắn lửa, vũ điêu dâng lễ, múa đội nước… Chắc chắn sẽ không khiến du khách tới đây thất vọng. Nơi đây cũng là điểm đến thu hút nhiếp ảnh gia yêu thích sự huyền bí, riêng biệt ở thánh địa. Là một trong những địa điểm cho những ai dân phượt thích tìm hiểu và khám phá, dừng chân tại đây để chụp vài tấm ảnh kỉ niệm với bạn bè hay người thân.

Cảnh đẹp hoàng hôn lúc chiều tà (Ảnh sưu tầm)

Du khách không chỉ dừng chân trải nghiệm ở di tích Mỹ Sơn mà xung quanh đây cũng có một vài địa điểm bạn nên ghé tham quan như Nhà thờ Trà Kiệu, Đức Mẹ Trà Kiệu, Bảo tàng văn hóa Sa Huỳnh – Champa.

Hay thưởng thức những món ăn đặc sản ngon, bổ, rẻ nơi đây: bánh bột lọc, cơm gà Tam Kỳ, cháo lươn xanh Quảng Nam, bánh tổ, mỳ Quảng..cùng gia đình, bạn bè. Tin tôi đi chắc chắn bạn sẽ muốn quay lại đây lần thứ hai.